vrijdag 27 februari 2009

Opgeruimd staat netjes?

De papieren uitvoering van de Winkler Prins verdwijnt. Het was de enige overgebleven Nederlandstalige encyclopedie. En daarmee nemen wij – een tikje weemoedig - afscheid van een fraai nationaal instituut.

Bij 2d staat De Grote Winkler Prins nog in de kast te pronken. Nou ja, pronken? Hij wordt amper meer geraadpleegd en is al gedegradeerd naar de onderste plank van de boekenkast. Eén handeling verwijderd van de prullenbak. Om ruimte te winnen, hebben we onlangs even overwogen hem van de hand te doen. Héél even, maar de nostalgie overwon.

Het aanzicht van 26 ruggen majestueuze informatie, in het gelid, statig. Rijkdom op alfabet. Die in leer gebonden sfeer en geur van kennis gaat verloren voor de huidige generatie. Natuurlijk nostalgisch geneuzel, dat door elke weldenkende jongeling wordt weggewimpeld. We gaan het met zijn allen ook niet tegenhouden. Je mag van de jeugd niet verwachten dat zij voor de romantische overwegingen van haar voorouders gaat zeulen met dikke boeken die een alfabetisch en lexicografisch doolhof herbergen. Terwijl twee drukken op hun toetsenbord ongeveer hetzelfde resultaat geven.

Inderdaad, ongeveer. Want de Winkler Prins is weliswaar zwaar, omvangrijk en duur, hij is ook objectief en betrouwbaar. De moderne concurrent, Wikipedia, is totaal het tegenovergestelde. En dus overwinnen economische aspecten als snelheid, prijs en bereikbaarheid. Dat is begrijpelijk, maar tegelijkertijd zonde. Want de overdracht van kennis verdient zorg en aandacht. Bepaald geen eigenschappen waar Wikipedia in uitblinkt.

We willen de ontwikkelingen absoluut niet tegenhouden. We ondervinden immers zelf dagelijks het gemak van het snel vinden van informatie door middel van internet. Bovendien wil niemand terug naar de agressieve encyclopedieverkoper aan de deur. Wel kunnen we er naar streven de aangeboden informatie te optimaliseren, in kwantiteit en kwaliteit. Want op Wikipedia (en internet in bredere zin) schuilt het gevaar van onzorgvuldigheid. Bij twijfel surf je voortaan gewoon naar de compleet vernieuwde digitale versie van de Winkler Prins.

Ank Klis